De bijsluiter, een bittere pil
Wel eens geprobeerd iets op te zoeken in de bijsluiter? Een bijwerking of wat u moet doen als u een tablet vergeten bent? En, hebt u het gevonden? Als u de informatie die u nodig had, hebt gevonden in de bijsluiter, dan is dat een hele prestatie. Uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de mensen niet weet waar in de bijsluiter ze moeten zoeken.
Bijsluiter bij geneesmiddelen
Volgens de wet hoort er een bijsluiter bij elk geneesmiddel. Die bijsluiter wordt geschreven door de fabrikant van het middel en moet voldoen aan Europese eisen. De tekst moet in een leesbaar formaat geprint zijn en moet een aantal verplichte onderdelen bevatten in een verplichte volgorde. De bijsluiter bevat daarom heel veel tekst. Deze tekst is ook te vinden op www.geneesmiddeleninformatiebank.nl. Op die site is er voor de complete tekst van paracetamol tabletten 6 pagina’s A4 nodig. Niet raar dus dat de bijsluiter die bij de geneesmiddelen in het doosje zit een kleiner lettertype gebruikt en op dun papier gedrukt is.
Altijd een bijsluiter
Elk geregistreerd geneesmiddel heeft een bijsluiter. Dus ook de middelen die u tijdens een opname in het ziekenhuis toegediend krijgt. Als u wilt kunt u deze bijsluiter opvragen, maar u kunt de informatie natuurlijk ook zelf bekijken op de geneesmiddeleninformatiebank.
Informatie in de bijsluiter
In de bijsluiter staat tegen welke aandoening het geneesmiddel geregistreerd is, hoe het gebruikt wordt en wat de bijwerkingen zijn. Ook staat er in of het gebruikt mag worden tijdens zwangerschap of borstvoeding, of het invloed kan hebben op het reactievermogen en hoe om te gaan met een vergeten dosis. Tenslotte waarschuwt de bijsluiter over gebruik in combinatie moet andere geneesmiddelen en of het kwaad kan bij andere aandoeningen. Veel informatie dus. Maar er kan informatie missen of informatie overcompleet zijn.
Missende informatie
De bijsluiter bevat de wettelijk voorgeschreven informatie over een geneesmiddel. De bijsluiter bevat daarom alleen informatie over geregistreerde indicaties. Dat betekent dat de bijsluiter alleen informatie bevat over gebruik bij aandoeningen die voor de registratie goed onderzocht zijn. Dat terwijl het heel het heel goed kan dat het middel zo vaak bij andere aandoeningen gebruikt is dat het daar al de standaard behandeling is. Toen rituximab onderzocht werd bij vasculitis, was het alleen geregistreerd voor gebruik bij reuma. Over gebruik bij vasculitis stond toen nog niets in de bijsluiter. Dit komt vaker voor. Nortriptyline is een middel dat gebruikt wordt tegen zenuwpijn, om te stoppen met roken en tegen depressie. Omdat het alleen officieel geregistreerd is tegen depressie is dat de enige aandoening die in de bijsluiter staat.
Informatie uit voorzorg
In de bijsluiter wordt gewaarschuwd voor bijwerkingen en voor mogelijk gevaarlijke combinaties met andere geneesmiddelen. Tegenwoordig staat er bij bijwerkingen hoe vaak deze voor komen. Heeft iedereen er last van, is dit 1 op de 10 personen of is het minder dan 1 op de 100 personen?
Vroeger was dit niet verplicht en stonden alle bijwerkingen die ooit gezien waren op een rijtje. Als patiënt had je dan geen idee wat het risico op deze bijwerkingen was. Ook de waarschuwingen tegen combinaties van geneesmiddelen zijn soms heel voorzichtig. Het is onmogelijk om alle combinaties van geneesmiddelen te testen dus het enige wat de fabrikant kan doen is een combinatie afraden die theoretisch misschien wel problemen af kan leveren.
Moeilijke woorden
Er staan steeds minder moeilijke woorden in bijsluiters, als ze er staan worden ze meestal uitgelegd. Dit betekent niet dat bijsluiters helemaal up-to-date zijn met de gebruikte termen. De bijsluiter van Endoxan(R) noemt het gebruik tegen vasculitis als volgt: bij een aandoening gekenmerkt door algehele bindweefselontsteking (ziekte van Wegener).
Bijsluiter lezen en bewaren
In het eerste stukje van de bijsluiter staat dat u deze moet lezen en bewaren voor als u later nog vragen hebt. Het is altijd verstandig om bij een nieuw middel even te controleren of u het juiste middel gekregen hebt en welke bijwerkingen u kunt verwachten of alert op moet zijn. Maar er zijn ook andere plaatsen dan de bijsluiter om informatie over uw geneesmiddelen terug te vinden. Denk bijvoorbeeld aan apotheek.nl. Voordeel van apotheek.nl is dat er ook informatie te vinden is die niet in de bijsluiter staat, zoals gebruik bij niet geregistreerde aandoeningen.
Belangrijk
De bijsluiter bevat veel handige informatie, maar is niet altijd even toegankelijk. Dit komt doordat de bijsluiter aan allerlei wettelijke eisen moet voldoen. Het komt ook doordat het een papieren document is, dus u moet alles doorkijken om het juiste onderdeel te vinden. Veel mensen vinden het erg moeilijk om de benodigde informatie te vinden in de bijsluiter. Hebt u vragen, kunt u iets niet vinden of begrijpt u niet wat er precies staat? Kijk dan op apotheek.nl of vraag het uw arts of apotheker.
Handige sites
geneesmiddeleninformatiebank.nl , de bijsluiter staat onder patiëntenbijsluiter
apotheek.nl, voor leesbare patiënteninformatie
farmacotherapeutischkompas.nl voor informatie voor artsen en andere professionals