Onbegrepen lichamelijke klachten hebben als officiële naam Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (afgekort SOLK).
SOLK komen bij 30 tot 50% van de mensen die bij een huisarts komen voor, en bij medisch specialisten zou het zelfs om 40 tot 60% gaan.
Mensen die klachten hebben die vallen onder het begrip SOLK hebben meestal last van een cluster van klachten, die vaak ook in gemengde vorm kunnen voorkomen. U kunt hierbij denken aan:
- chronische vermoeidheidsklachten
- chronische pijnklachten (zoals rugpijn, fibromyalgie, hoofd en nekpijn),
- buikklachten (prikkelbare darmsyndroom of een spastische darm)
- lichamelijke klachten die regelmatig bij een burn-out of overspanning optreden.
Op de website www.thuisarts.nl leest u meer over SOLK. Verder vindt u meer informatie op de www.netwerkchronischepijn.nl en www.change-pain.nl. Op de laatste site staan ook wat hulpmiddelen om zelf met de (chronische) pijn aan de gang te gaan.
Adviezen
Stoppen met zoeken naar een oorzaak
Het klinkt zo makkelijk maar het is erg belangrijk. Accepteer dat er klachten zijn. Forceer u zelf daarom niet, houdt uw doelen klein (ook al ging het u voorheen allemaal veel makkelijker af).
Zoek activiteiten die je leven waardevol maken
Door u te richten op zaken die voor u waardevol en van belang zijn creëert u ook een mogelijkheid om prettige ervaringen op te doen.
Zoek balans in- en ontspanning
Zet uzelf niet te veel onder druk, gun het uzelf de tijd te nemen voor ontspanning (een boek lezen, wandelen, een creatieve activiteit). U kunt vaak veel van uw activiteiten blijven ondernemen, maar minder lang en minder intensief.
Creëer een gezond slaapritme
Het is bewezen dat een gezond slaapritme lichaam en geest tot rust brengen.
Steun zoeken
Onbegrepen lichamelijke klachten zijn vaak niet zichtbaar waardoor u geneigd kunt zijn de klachten voor u zelf te houden. Steun en hulp zoeken in uw omgeving kan u echter helpen in het omgaan met uw klachten. Mogelijk is er in uw omgeving ook een patiëntenvereniging waar u ondersteuning bij kunt vinden.
Aanbod
Wanneer u (onbegrepen) lichamelijke klachten heeft, dan gaat u eerst naar uw huisarts. De huisarts schat samen met u in om wat voor soort (onbegrepen) lichamelijke klachten het gaat en hoe ernstig de klachten zijn. Op basis daarvan wordt gekeken welke behandeling het beste is voor u op dat moment. Is er sprake van lichte klachten dan zal in principe één of meerdere bezoeken aan uw huisarts volstaan. Bij matige klachten zal de fysiotherapeut/oefentherapeut en de POH GGZ bij de behandeling betrokken worden. Bij ernstige klachten kan het zijn dat ook de eerstelijns GZ-psycholoog mee gaat behandelen. Bij zeer ernstige klachten volgt vaak een doorverwijzing naar een gespecialiseerde instelling in de geestelijke gezondheidszorg.
Gesprekken met de POH-GGZ
De praktijkondersteuner huisarts GGZ (POH-GGZ) is in dienst van uw huisarts en ondersteunt de huisarts bij het begeleiden van mensen met psychische klachten. De POH-GGZ biedt een soort eerste hulp zoals de huisarts dat doet voor de lichamelijke klachten. De POH-GGZ is specifiek opgeleid voor dit werk en heeft een ruime werkervaring in zijn vakgebied. De huisarts kan u verwijzen naar de POH-GGZ voor een eerste gesprek. Na het eerste gesprek maakt u samen met de POH-GGZ afspraken over het doel van de gesprekken en het aantal gesprekken. Meestal vindt er na 3 gesprekken een eerste evaluatie plaats zodat er goed gekeken kan worden of de geboden hulp bij u aansluit.
Behandeling door een psycholoog
Als uw klachten wat ernstiger zijn en of onvoldoende verminderen, dan bekijkt u samen met uw huisarts en/of POH-GGZ wat de volgende stap zou kunnen zijn. Soms is het beter om samen met een psycholoog eens wat uitgebreider te kijken naar de gevolgen van de onbegrepen lichamelijke klachten om op die manier meer grip te krijgen op uw onbegrepen lichamelijke klachten door middel van therapie. Vormen van psychologische hulp die goed werken zijn cognitieve gedragstherapie (CGT) en Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Bij cognitieve gedragstherapie leert u hoe u met uw gedachten uw gedrag en uw gevoel kunt beïnvloeden. Het doel is met name om weer meer controle te ervaren over uw eigen leven. Bij ACT wordt gekeken naar het meer accepteren dat de klachten er zijn. Dat geeft vaak al een stuk rust.
Fysiotherapie/ Oefentherapie Cesar
Als blijkt dat bij uw klachten een verstoorde balans tussen in- en ontspanning een rol speelt, is het mogelijk om naar de fysiotherapeut/oefentherapeut Cesar te gaan. Zij kunnen u helpen inzicht te geven hoe u weer grip kan krijgen op uw lichaam. Dit kan door middel van bewustwording van het huidige belastingspatroon, ademhalings- en/of ontspanningsoefeningen, het herstellen van de balans tussen belasting en belastbaarheid door middel van verbetering van conditie en spierkracht.
Vragenlijsten
Als u met psychische klachten bij uw huisarts komt, zal deze u verzoeken om een vragenlijst in te vullen. Om een goed beeld te krijgen van uw algeheel psychisch welbevinden zal dit vaak een zogenaamde 4DKL zijn. 4DKL staat voor 4 dimensionale klachten lijst. De huisarts of POH-GGZ kan dan samen met u bekijken welke van de psychische klachten er op de voorgrond staan.
Uw huisarts of praktijkondersteuner ggz stuurt u via een email, de link naar deze vragenlijst.
Binnen het programma Onbegrepen Lichamelijke Klachten, zal u gevraagd worden een 4 DKL na 6 weken nog eens te herhalen. We krijgen dan een goed beeld hoe het met u gaat en in hoeverre uw klachten afnemen. Als de klachten afnemen gaan we door met de behandeling zoals we die met u hebben afgesproken. Als de klachten hetzelfde blijven of toenemen kan dit reden zijn om uit te zoeken hoe dit komt en of het eventueel beter is de behandeling bij te stellen.
Ehealth en websites
Er zijn websites waar je alleen informatie over SOLK kunt vinden, er zijn sites waar je zelfstandig of met behulp van een professional aan de slag kunt met je psychische klachten Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste sites op het gebied van SOLK en e-health.
Uw gezondheidscentrum werkt sinds kort met de zelfhulpprogramma’s van Therapieland. Therapieland biedt leuke en leerzame online (begeleide) zelfhulpprogramma’s die u op u eigen tempo kunt doorlopen. Zou u interesse hebben in een van de programma’s vraag het dan aan uw huisarts of behandelaar binnen het gezondheidscentrum. De kosten worden door uw gezondheidscentrum vergoed.
Andere website met informatie over SOLK en Chronische pijn
www.thuisarts.nl
www.netwerkchronischepijn.nl
Zelfhulp
www.change-pain.nl.
Op deze site staan vindt u informatie en staan ook hulpmiddelen om zelf met de (chronische) pijn aan de gang te gaan.
mirro.nl
Onbegeleide zelfhulp: De online zelfhulp van mirro helpt bij het herkennen, aanpakken en voorkomen van psychische klachten. Iedere module bestaat uit een zelftest, algemene informatie over het thema en het premium onderdeel Zelfhulp met extra uitleg, oefeningen en ervaringsverhalen. Voor € 7,- maakt u één jaar onbeperkt premium gebruik van alle beschikbare modules.
www.mentaalvitaal.nl
Voor iedereen die meer wil weten over mentale gezondheid en daar zelf mee aan de slag wil. Op het moment dat u gebruik wil maken van Psyfit zijn hieraan kosten verbonden.
Mentaal Vitaal geeft:
• informatie
• mentale fitness tips & oefeningen
• online cursussen & therapie
• verwijzing naar hulp
Mindfulness
- VGZ mindfulness app. ( een app voor op uw telefoon om mindfulness oefeningen te doen)
- Mindfulness app en de Mindfulness app (bieden uitgebreid oefeningen en mogelijkheden om een eigen programma op te stellen). Deze apps zijn niet gratis.
- begeleide mindfulness oefeningen van Ger Schurink